Primum nervos belli, pecuniam infinitam — Cyceron, Filipiki V

Widocznie za dużo było tej słodyczy, a za mało zabójczej determinacji Anglii i Prus… Oto udział budżetu wojennego w centralnych budżetach Anglii, Francji i Prus w latach 1690-1800. Średnia francuska to „marne” circa 40%, podczas gdy ta angielska to „porządne” 75% niemal! Prusacy poza wszelką konkurencją – prawie 85%…

https://www.ebhsoc.org/journal/index.php/ebhs/article/view/215

Fantastyczna propaganda imperialna zwykła przedstawiać Anglików jako „cool” dżentelmenów co to „o pieniądzach nie rozmawiają”, piją dużo herbaty i bardzo lubią sport. No, i generalnie są nastawieni pokojowo, myślą co najwyżej o szerzeniu cywilizacji i postępu naukowego…

A było zupełnie inaczej – doktryna imperialna to doktryna wojny, grabieży i kolonialnego wyzysku, także tu, w Europie. Francja, która próbowała dotrzymać kroku, zbankrutowała, co z kolei spowodowało wybuch rewolucji, pomimo że podatki francuskie były niższe od brytyjskich… W obciążeniu podatkowym na zbrojenia, jedynie Prusy dorównywały Imperium, a Hiszpania ratowała się wtedy przed bankructwem dzięki srebru z Ameryki, ale nie wystarczyło to na długo.

Imperium brytyjskie po prostu zarabiało na wojnie, tzn. miało gospodarkę nastawioną na permanentną wojnę – praktycznie cały tam rozwój przemysłowy był na tym oparty, i tak planowany*:

„W latach 1700–1850, Wielka Brytania brała udział w 137 wojnach lub buntach. Oprócz przegranej amerykańskiej wojny o niepodległość, ogólnie odnosiła sukcesy w działaniach wojennych, a szczególnie skutecznie finansowała swoje zobowiązania wojskowe. Natomiast Francja i Hiszpania zbankrutowały. Wielka Brytania utrzymywała stosunkowo dużą i kosztowną Royal Navy, wraz z małą stałą armią. Gdy potrzebowała żołnierzy, zatrudniała najemników lub finansowała sojuszników, którzy wystawiali armie. Rosnące koszty działań wojennych zmusiły do przesunięcia rządowego finansowania z dochodów z królewskich posiadłości rolnych oraz specjalnych podatków na dochody z ceł i akcyz, a po 1790 roku z podatku dochodowego. Współpracując z bankierami w City, rząd zaciągał duże pożyczki w czasie wojny i spłacał je w czasie pokoju. Wzrost podatków dał 20% dochodu narodowego, ale sektor prywatny skorzystał na wzroście wzrostu gospodarczego. Popyt na dostawy wojenne stymulował sektor przemysłowy, w szczególności dostawy morskie, amunicję i tekstylia, co dało Wielkiej Brytanii przewagę w handlu międzynarodowym w latach powojennych.[48]

Wojennym motorem napędowym stała się tzw. rewolucja przemysłowa, a ów wyzysk kolonialny dotyczył także Polski:

„Czasy saskie na ziemiach polskich to czasy pokoju, słabego państwa i niskich podatków. Obciążenia podatkowe w Polsce były sześciokrotnie mniejsze niż w sąsiednich Prusach i Rosji, 12-krotnie – niż w Austrii, i aż ponad 30-krotnie mniejsze niż w Anglii czy Niederlandach. Sytuacja ta sprzyjała bogaceniu się magnaterii i części szlachty, w ślad za tym następował rozwoju konsumpcji i otwarcia krajowego rynku, co wiązało się z rozkwitem handlu. Na koniunkturze korzystali głównie kupcy zagraniczni, choć na tej fali popytu rozwijały się znakomicie także interesy niektórych polskich kupców, szczególnie gdy były poparte talentem [ha, ha], jaki posiadał Piotr Tepper. …

Jego spółki pośredniczyły między wielkimi firmami zagranicznymi a arystokracją polską i zamożniejszą szlachtą, dostarczając jej rozmaitych przedmiotów zbytku, wyrabianych w Anglii, Francji, Niderlandach i w Niemczech. Towary te znajdowały ogromny popyt wśród sfer szlacheckich w Polsce. P. Tepper był jednym z pierwszych założycieli nowoczesnych domów handlowych w Warszawie. W jego wielkim, jak na ówczesne czasy, i dobrze usytuowanym przy ulicy Miodowej domu towarowym kupić można było praktycznie wszystko – od angielskich powozów, artykułów do urządzania domów aż po papier listowy, szpilki czy luksusową żywność, np. angielskie piwo.”

„Brytyjski eksport wzrósł z 6,5 miliona funtów w 1700 do 14,7 miliona funtów w 1760 i 43,2 miliona funtów w 1800.” Koszt wojny siedmioletniej wynosił wówczas 161 mln funtów, czyli dzisiaj kilkadziesiąt miliardów euro (BEZ poprawki na populację czy PKB), ale już koszt przegranej wojny o niepodległość USA to 236 mln £, a wojen napoleońskich astronomiczne 1,658 mln £ (czyli dzisiaj około 500 mld euro, bez poprawek)! W 1815, pod koniec wojen napoleońskich, brytyjskie zadłużenie rządowe osiągnęło szczyt w wysokości 1 miliarda funtów (co stanowiło ponad 200% PKB).[5]…

W końcu, brytyjskie imperium jak wiadomo definitywnie upadło na skutek dwóch wojen światowych w XX wieku – koszt tej drugiej to dla UK około 120 mld dolarów w 1945** (czyli prawie 2 biliony $ dzisiaj, bez poprawek!), a dług wobec nowego Imperium światowego UK spłacało aż do 2006 roku.

___

*) W 1695, Charles Davenant napisał: “but now the whole art of war is in a manner reduced to money; and nowadays that prince who can best find money to feed, clothes, and pay his army, not he that has the most valiant troops is surest of success and conquest.”

The Bank of England Act, 1694:

An Act for granting to their Majesties several rates and duties upon tunnage of ships and vessels and upon Beer, Ale, and other liquors: for Securing certain recompenses and advantages in the said Act mentioned, to such persons as shall voluntarily advance the sum of 1.5 million pounds towards carrying on the War against France. [Zebrano je w 12 dni!]

**) „Tacit repayment of Lend-Lease by the British was made in the form of several valuable technologies, including those related to radar, sonar, jet engines, antitank weaponry, rockets, superchargers, gyroscopic gunsights, submarine detection, self-sealing fuel tanks, and plastic explosives as well as the British contribution to the Manhattan Project. Many of these were transferred by the Tizard Mission. The official historian of the Office of Scientific Research and Development, James Phinney Baxter III, wrote: „When the members of the Tizard Mission brought the cavity magnetron to America in 1940, they carried the most valuable cargo ever brought to our shores...”

The loan was made subject to conditions, the most damaging of which was the convertibility of sterling. Though not the intention [ha, ha], the effect of convertibility was to worsen British post-war economic problems. International sterling balances became convertible one year after the loan was ratified, on 15 July 1947. Within a month, nations with sterling balances (e.g. pounds which they had earned from buying British exports, and which they were now permitted to sell to Britain in exchange for dollars) had drawn almost a billion dollars from British dollar reserves, forcing the British government to suspend convertibility and to begin immediate drastic cuts in domestic and overseas expenditure. The rapid loss of dollar reserves also highlighted the weakness of sterling, which was duly devalued in 1949 from $4.02 to $2.80."

PS. „He operated first as a textile merchant in Manchester, England, then from 1804 he began to deal on the London stock exchange in financial instruments such as foreign bills and government securities.

From 1809 Rothschild began to deal in gold bullion, and developed this as a cornerstone of his business. From 1811 on, in negotiation with Commissary-General John Charles Herries, he undertook to transfer money to pay Wellington’s troops, on campaign in Portugal and Spain against Napoleon, and later to make subsidy payments to British allies when these organized new troops after Napoleon’s disastrous Russian campaign.

In 1818 he arranged a £5 million loan to the Prussian government and the issuing of bonds for government loans formed a mainstay of his bank’s business. He gained a position of such power in the City of London that by 1825–1826 he was able to supply enough coin to the Bank of England to enable it to avert a liquidity crisis.

In 1824 he founded the Alliance Assurance Company (now Royal & SunAlliance) with Moses Montefiore. In 1830 he funded, along with other notable bankers, the country of Belgium, which had just gained independence and was looking for investors. He loaned them upwards of 3 million Belgian Franks. In 1835 he secured a contract with the Spanish Government giving him the rights to the Almadén mines in southern Spain, effectively gaining a European mercury monopoly.”

---

tagi: imperium  polska  prusy 

	kpiotrzk
	21 lutego 2024 07:56

23     1152    7 zaloguj sie by polubić